De wet volgen, het debat ontwijken of de burger

“We moeten de wet volgen.” Dat is wat we nu al horen in Noordwijk, waar in september wordt vergaderd over een asielzoekerscentrum (AZC) in het kader van de Spreidingswet (Wet gemeentelijke taak asielopvang). Een standaardreactie in onze gemeenteraad als burgers vragen stellen. En ja, wetten gelden – totdat ze worden ingetrokken.

Maar besturen is meer dan regels volgen. Het is afwegen, luisteren en soms pas op de plaats maken. Op 11 april 2025 besloot het kabinet de Spreidingswet in te trekken. Een nieuw beleidskader is in de maak, en de wet verdwijnt waarschijnlijk vóór volledige invoering. Waarom dan nu al haast maken met een AZC in Noordwijk?

Het draagvlak voor grootschalige asielopvang brokkelt af. Burgers vragen: waar ligt de grens? Wie hoort ons? Verzet groeit, niet uit onwil, maar uit frustratie. Dat heeft gevolgen: protesten, polarisatie en een groeiend wantrouwen richting de politiek. Het college waarschuwt in een raadsbrief voor de consequenties van tegenstemmen – zoals juridische procedures of financiële sancties. Maar is het negeren van burgers minder riskant?

“We hebben geen invloed,” klinkt het vaak. Onzin. De gemeenteraad heeft wél invloed: op de uitvoering, de timing en de ruimte om bij te sturen. “De wet volgen” is geen leugen, maar wel een zwaktebod als het een excuus wordt om je achter Den Haag te verschuilen of het debat over het AZC te ontwijken.

Wie alleen de wet volgt, kiest gemak boven verantwoordelijkheid. Wie burgers negeert, riskeert meer dan juridische problemen: het vertrouwen van Noordwijk. In tijden van spanning vragen inwoners om leiderschap: heldere keuzes, open debat en het lef om te zeggen: laten we wachten met onomkeerbare besluiten, zoals een AZC, totdat het nieuwe beleid er ligt.

Wie alleen uitvoert wat moet, vergeet waarvoor hij gekozen is.