De prioritering van asielopvang boven lokale woningnood in Noordwijk

Een achtergrondanalyse met feiten en bronnen

Woningnood in Noordwijk: structureel en urgent.

Noordwijk heeft volgens de Woondeal Holland Rijnland 2022 de ambitie om circa 2.850 woningen te realiseren tot 2030. Toch blijft het tekort groot. De provincie Zuid-Holland wijst buitenstedelijke bouwlocaties vaak af, waardoor de gemeente vooral binnen de bestaande kernen moet verdichten (Bron: Woondeal Zuid-Holland 2022).

De gevolgen zijn zichtbaar in cijfers:

* In november 2024 meldden zich 63 inwoners bij de toegang vanwege woningnood, waarvan 2–3 acuut daklozen in crisisopvang terechtkwamen (Bron: gemeente Noordwijk, raadsinformatie).

* De ETHOS-telling april 2024 registreerde 46 dak- en thuisloze volwassenen, waarvan 19 bankslapers (Bron: ETHOS-telling Zuid-Holland, 2024).

* De maatschappelijke kosten zijn hoog: opvangtrajecten kosten €21.000 tot €85.000 per persoon per jaar (Bron: Movisie, “Kosten van opvang”, 2023).

Ondanks deze druk kiest het college ervoor geen tijdelijke woningen te realiseren. Argumenten: na 15 jaar moeten deze weer verdwijnen en er ontbreekt een sluitende business case voor ontwikkelaars, tenzij een langere termijn kan worden gegarandeerd (Bron: raadsstukken Noordwijk, 2024).

‘Wonen Eerst’-beleid: goede intentie, weinig woningen  

Het Nationaal Actieplan Dakloosheid (2023–2030) zet in op ‘Wonen Eerst’: eerst een woning, daarna begeleiding. Dit principe voorkomt hoge opvangkosten en biedt stabiliteit (Bron: Ministerie VWS, Actieplan 2023).

Noordwijk heeft dit beleid lokaal omarmd en werkt samen met Stichting De Binnenvest en wijkteams. Maar de praktijk stokt: zonder beschikbare woningen blijft het beleid grotendeels theoretisch. Spoedzoekers en daklozen blijven afhankelijk van crisisopvang of logeren bij familie/vrienden.

Het AZC-plan aan de Achterweg

In juni 2025 presenteerde het college een nieuw plan voor een tijdelijk asielzoekerscentrum (AZC) aan de Achterweg:

* 275 opvangplekken, looptijd 5 jaar (Bron: collegevoorstel Noordwijk, juni 2025).

* Het vervangt een eerder plan (2024) voor 500 woningen en asielopvang dat door de provincie werd afgewezen, omdat woningbouw op die locatie in strijd is met de Omgevingsverordening (Bron: Provincie Zuid-Holland, besluit 2024).

* Het college motiveert dit als een overbruggingsoplossing in afwachting van toekomstige woningbouw.

Het plan leidde tot kritiek:

* Inwoners verspreidden in augustus 2025 pamfletten in Offem-Zuid en startten een online petitie tegen het AZC (Bron: lokale media, 2025).

* Buurgemeente Katwijk uitte zorgen over de locatie vlak bij de grens (Bron: Katwijkse raadsvragen, juli 2025).

* Op sociale media klonk kritiek: “wel opvang voor nieuwkomers, geen woningen voor eigen inwoners” (Bron: X/Twitter, zomer 2025).

De scheve balans

Het contrast wordt duidelijk:

* Tijdelijke woningen voor eigen inwoners worden afgewezen als “te duur” en “niet structureel”.

* Tijdelijke opvang voor asielzoekers blijkt wel haalbaar – zelfs op een locatie die voor woningbouw verboden is.

Dit verschil wordt mede veroorzaakt door regelgeving:

* Gemeenten hebben een wettelijke taakstelling voor asielopvang (Wet COA, Spreidingswet in voorbereiding).

* Voor lokale woningzoekenden bestaat geen wettelijke plicht om tijdelijke huisvesting te realiseren.

Het gevolg: 46 daklozen en 63 spoedzoekers in Noordwijk wachten vergeefs op woningen, terwijl er wel ruimte komt voor 275 asielzoekers.

Conclusie

Noordwijk illustreert een bredere spanning in het Nederlandse beleid: nationale verplichtingen rond asielopvang krijgen voorrang boven lokale noden. Zonder structurele inzet op tijdelijke woningen voor eigen inwoners naast opvang voor nieuwkomers, groeit het gevoel van ongelijkheid en onrechtvaardigheid.

Bronnen:

* Woondeal Holland Rijnland 2022 – Rijk, provincie en regio.

* Provincie Zuid-Holland, besluit Omgevingsverordening 2024.

* Gemeente Noordwijk, raadsinformatie woningnood en opvang 2024–2025.

* ETHOS-telling Zuid-Holland, april 2024.

* Movisie, “Kosten van opvang” (2023).

* Ministerie VWS, Nationaal Actieplan Dakloosheid 2023–2030.

* Lokale media en raadsstukken Katwijk/Noordwijk, zomer 2025.