💡 Waar blijven de mensen in het verhaal van het onderstation?

In alle plannen, rapporten en berekeningen over het nieuwe onderstation aan de Freesialaan gaat het over spanning, kabeltracés, netverzwaring en duurzaamheid.
Over één ding gaat het nooit: de mensen die ernaast wonen.
De gezinnen, de ouderen, de vrijwilligers van de kinderboerderij, de kinderen die daar spelen en opgroeien.
Zij verdwijnen in de voetnoten van een technische notitie.

Gezondheid is geen bijzaak

Als het om stikstof gaat, emissies of de bloei van de bollenvelden, dan telt elk grammetje en elk molletje. Dan gelden er modellen, normen, vergunningen, natuurcompensatie en eindeloze MER-procedures.
Als het om de gezondheid van mensen gaat die jarenlang naast een hoogspanningsstation moeten leven, blijft het stil. Geen woord over langdurige blootstelling aan elektromagnetische velden. Geen vergelijking met Europese normen die veel strenger zijn. Geen onderzoek naar cumulatieve effecten van fijnstof, geluid, warmte of stress in een woonwijk.
Terwijl zelfs de Europese Commissie in haar laatste rapport (SCHEER, 2023) erkent dat er “zwak tot matig bewijs is voor gezondheidsrisico’s bij langdurige blootstelling aan magnetische velden.”

De conclusie is niet dat er géén risico is — maar dat niemand het precies weet.
Juist daarom hoort het voorzorgsbeginsel leidend te zijn, niet achteraf een medisch rapport.

De menselijke maat kwijtgeraakt

Rond de Freesialaan staat niet zomaar een rij huizen. Het is een leefgemeenschap: mensen die elkaar kennen, die zorgen voor hun buurt, die de kinderboerderij draaiende houden waar kinderen leren omgaan met dieren en natuur. Die plek heeft een sociale waarde die je niet in megawatt kunt uitdrukken. Toch lijkt dat allemaal ondergeschikt gemaakt aan abstracte doelen: de energietransitie, de netverzwaring, de “duurzaamheid” op papier. De ironie is dat we onder het mom van duurzaamheid een leefomgeving creëren die juist ongezonder en onmenselijker wordt.

Een onderstation hoort niet in een woonwijk

In veel Europese landen is het ondenkbaar dat een transformatorstation van 80–120 MVA pal naast woningen en een kinderboerderij wordt gepland. Zwitserland hanteert een grens van 1 microtesla voor gevoelige bestemmingen; België 0,2. Nederland laat toe tot 100 microtesla – een factor honderd soepeler – en noemt dat veilig.

Maar veilig voor wie?
Voor de Excel-sheet van de netbeheerder?

De menselijke maat terugbrengen

Wat er bij de Freesialaan nodig is, is geen nieuwe technische berekening maar moreel leiderschap. Een bestuur dat durft te zeggen: “Gezondheid en leefbaarheid gaan vóór netverzwaring.” Een gemeente die kiest voor afstand, voor onafhankelijk onderzoek, voor bescherming van bewoners en vrijwilligers. De energietransitie is belangrijk, maar niet belangrijker dan de mensen die erin moeten leven.