Een land dat volloopt: het echte verhaal achter onze energietransitie
Soms rij je door Nederland en denk je: hoe kan er in dit land nog iets bij?Overal waar je kijkt ligt iets: een woonwijk, een natuurgebied, een bollenvak, een bedrijventerrein, een weg, een fietspad, een spoorlijn. Nederland is een puzzel die al decennia geleden is volgelegd. En toch schuiven we er nu een enorme nieuwe puzzel overheen: de energietransitie. Wat bijna niemand hardop zegt, is dit: We proberen in het volste land van Europa een van de meest ruimte-intensieve energietransities ter wereld te proppen.
En het past niet.
We zien het in het Tweakers-artikel over netcongestie: het stroomnet kraakt in zijn voegen. Transformatorstations zitten vol, kabels kunnen de pieken niet aan, en TenneT waarschuwt dat dit de grootste netwerkverbouwing wordt “sinds de wederopbouw”. Overal in het land verschijnen plannen voor nieuwe onderstations, dikkere kabels, bredere veiligheidszones en extra hoogspanningslijnen. In Moerdijk moet een heel dorp wijken voor drie onderstations. En dat is géén uitzondering — het is het nieuwe normaal. Langzaam ontstaat er een Nederland dat volloopt met hoogspanning. Alsof we een tweede infrastructuurlaag over het land leggen, dwars door dorpen, weilanden en natuur heen.
En dan hebben we het nog niet over de invloed op mens en natuur. Hoogspanningslijnen creëren elektromagnetische velden waar het RIVM al jarenlang voorzichtig over adviseert: bij langdurige blootstelling boven de 0,4 microtesla is er een verhoogde kans op kinderleukemie. Daarom zeggen ze: zet gevoelige bestemmingen — kinderboerderijen, scholen, woningen — niet in die zone.
Toch gebeurt het. Steeds vaker. Niet omdat iemand dat wil, maar omdat er simpelweg geen ruimte meer ís om die risicozone te ontwijken.
Voor de natuur geldt iets soortgelijks. Vogels die mastlijnen mijden. Bodemleven dat wordt verstoord door kilometerslange kabelsleuven. Geluid en trillingen rond transformatoren. En vooral: versnippering. Nederland was al een lappendeken — nu knippen we die deken nog kleiner.
Ondertussen elektrificeren we alles: warmtepompen, laadpalen, zonnepanelen, industrie, datacenters, warmtenetten… Alles drukt op hetzelfde netwerk dat al piept en kraakt. Terwijl het Rijk, de provincie en de regio nieuwe doelen blijven stapelen, schuiven gemeenten de plannen een voor een door zonder dat ze het grotere plaatje onder ogen zien: Er is te weinig ruimte om álles tegelijk te willen.
De vraag die overblijft is bijna pijnlijk simpel, maar niemand durft hem te stellen: Kan deze transitie wel in Nederland? Of zijn we bezig een land vol te bouwen met masten, kabels, stations en leidingen omdat we een papieren droom najagen die in de echte wereld gewoon niet past?
#energietransitie #warmtenetten #onderstation

Reacties
Een reactie posten